Symbole Wielkiej Nocy

Jednym z największych, oprócz tradycyjnych symboli jakichkolwiek świąt, jest zwyczaj obdarowywania drugich, nie tylko bliskich osób. Dawanie jest najpiękniejszym gestem międzyludzkim. Z okazji świąt dajemy w prezencie przedmioty, będące w pewnym sensie przejawem zbytku lub rozpieszczania.

JAJA

Jaja spotyka się w obrzędowości i symbolice różnych kultur. Stanowią one zalążek nowego życia, są symbolem odradzania się życia. Zwyczaj dekorowania jaj znany już był w starożytności. Najstarsze znane pisanki liczą ponad 5000 lat. Pochodzą z Asyrii, późniejsze z Egiptu, Persji, Rzymu i Chin. Kolorowo pomalowanymi jajkami Chińczycy obdarowywali się wraz z nadejściem wiosny. Na ziemiach polskich najstarsze pisanki pochodzą z końca X wieku. Odkryto je na opolskiej wyspie Ostródek, w czasie prac wykopaliskowych na obszarze byłego słowiańskiego grodu. Wzór rysowano na nich roztopionym woskiem, a następnie zanurzano w barwnikach sporządzonych z łupin cebuli lub ochry, które nadawały im brunatno-czerwoną barwę. Zwyczaj ten przetrwał do dzisiaj, w czasie świąt Wielkiej Nocy jajka są malowane i ozdabiane. Nazywa się je pisankami, kraszankami, kroszonkami.

W chrześcijaństwie jajko wiąże się z tajemnicą zmartwychwstania Chrystusa i symbolizuje nadzieję na życie wieczne.

Najdroższymi jajkami są złote jaja, zdobione kamieniami szlachetnymi, zaprojektowane i wykonane w pracowni nadwornego złotnika Petera Carla Febergě dla rodziny cara Aleksandra III Romanowa.

Dzielenie się jajkiem podczas śniadania wielkanocnego jest odpowiednikiem wigilijnego opłatka. Pisanka jest subtelnym rodzajem "bileciku miłosnego", który oddaje uczucia dziewczyny do obdarowanego chłopca.

ZAJĄC

Zając, dzięki swej ruchliwości i żywotności, jest od najdawniejszych czasów kojarzony z płodnością, witalnością i odradzaniem się przyrody. Do symboli wielkanocnych dołączył dopiero w XVII wieku i to głównie w krajach niemieckojęzycznych, Niemczech, Austrii.

W Polsce, głównie na Śląsku, stał się jednym ze znaków Wielkanocy na początku XX wieku. Zgodnie z tradycją, zając przynosi dzieciom w pierwszy dzień świąt Wielkanocy słodycze. Słodycze te chowane są w krzewach ogrodu lub zakamarkach obejścia, ich tradycyjne szukanie przynosi dzieciom dodatkową radość.

BARANEK WIELKANOCNY

Baranek wielkanocny jest symbolem Jezusa Zmartwychwstałego. To najważniejszy i najgłębszy znak dla każdego chrześcijanina. Gdy Abraham chciał ofiarować Bogu swojego syna Izaaka, Bóg go powstrzymał i polecił zamiast syna ofiarować baranka. W Piśmie Świętym znajdujemy więcej przykładów symbolu baranka. Jan Chrzciciel powiedział o Jezusie "oto Baranek Boży”. Zwyczajowo, w specjalnych formach, wypieka się wielkanocne baranki i ozdabia czerwoną chorągiewką z krzyżem, symbolem męczeńskiej śmierci Jezusa na krzyżu.

Stojący na stole wielkanocnym baranek przypomina, że jesteśmy zaproszeni na ucztę eucharystyczną. Wielkanoc, zwana również Paschą lub Wielką Niedzielą, jest najstarszym i najważniejszym  chrześcijańskim świętem. W czasie tych świąt wypełnia się najgłębsza tajemnica chrześcijańskiej wiary pamiątka męki i zmartwychwstania Jezusa Chrystusa.

BS/TMZJ
Biuletyn Towarzystwa Miłośników Ziemi Jastrzębskiej
www.tmzj.org